مطالب پوست و مو
ترکیبات مولتی ویتامین سنتروم و تأثیر آن بر سلامتی
ترکیبات مولتی ویتامین سنتروم و تأثیر آن بر سلامتی: در حال حاضر مولتی ویتامین ها پرفروش ترین مکمل ها هستند و اغلب افراد برای افزایش توان بدنی و سلامتی خود از این مکمل ها استفاده می کنند. در این بین یکی از مولتی ویتامین ها که با اقبال بیشتری مواجه شده است، مکمل مینرال سنتروم است، به صورتی که بیشتر از 40 درصد از مکمل‌های فروخته شده در جهان را تشکیل می‌دهد.
شرکت سازندۀ این مکمل، آمریکایی است و محصولات خود را به بسیاری از کشورهای جهان صادر می کند. اما این نکته قابل توجه است که امتیاز شرکت سنتروم در اختیار شرکت داروسازی فایرز است و تا کنون بارها به دلیل رعایت نکردن قوانین وزارت بهداشت آمریکا مرتکب تخلف شده است.
البته در کل کشورهای جهان مقررات کافی برای تولید مکمل های غذایی وجود ندارد، مثلاً ترکیبات اغلب این مکمل‌ها مصنوعی هستند و از مواد و منابع طبیعی تهیه نشده‌اند و این مواد مصنوعی در بسیاری از موارد می تواند بسیار خطرناک باشد و سلامت افراد را به خطر بیاندازند؛ مثل سنات سدیم که در برخی از مولتی ویتامین ها استفاده شده و ماده ای بسیار خطرناک است یا خیلی رایج تر از آن موادی مثل سرب و قلع که فلزات سمی هستند اما به شکل مواد نگهدارنده در چنین محصولاتی از آن ها استفاده می شود.
آنچه گفته شد، قطعاً به معنای این نیست که همۀ مولتی ویتامین ها چنین هستند اما باید پیش از استفاده از چنین محصولاتی به خصوص مکمل های ارزان تر ترکیبات آن را بررسی کنید و اگر به ترکیبات مضر برخوردید، از برند دیگری استفاده کنید.
فروش بیشتر محصول لزوماً به معنای کیفیت بالای آن نیست. البته این نکته نیز قابل ذکر است که محصولات فایرز در ایران از کیفیت مطلوبی برخوردارند.
ترکیبات سنتروم
نشاستۀ ذرت اصلاح شدۀ ژنتیکی (GMO Corn Starch): این ترکیب اثر منفی بر سلامت افراد دارد و به اعضایی که وظیفۀ دفع سموم را دارند مانند کلیه و کبد و اعضای حیاتی بدن مانند قلب و طحال صدمه می زند. پزشکان و پژوهشگران در این زمینه معتقدند که استفاده از محصولاتی با تغییرات ژنتیکی مضر است.
کلسیم کربونات (Calsium Carbonate): کلسیم به شکل های مختلفی در مکمل‌ها به کار می‌رود؛ سیترات، کربونات، گلوکونات و … . پژوهشگران این حوزه به این نتیجه رسیده اند که چون بدن توانایی استفاده از کلسیم کربونات را به شکل کامل ندارد، این ماده با رسوب در بافت های نرم بدن باعث بروز سکتۀ قلبی، مغزی و ایجاد سنگ کلیه می شود.
کلسیم موجود در این ماده با کلسیم دریافتی طبیعی مانند کلسیم لبنیات متفاوت است و از سنگ‌های معدنی و صدف دریایی استخراج می شود. اگر در روز قرص کلسیم مصرف می کنید، دقت داشته باشید که در ترکیبات آن کلسیم سیترات باشد؛ چون این کلسیم به راحتی جذب می شود و مشکلی نیز برای دستگاه گوارش به وجود نمی آورد.
روغن های هیدروژنه: گرچه این روغن ها را به عنوان روغن های بی خطر می شناسند اما در شرایط خاص مانند گرما تغییر شکل می‌دهند و به ماده ای چسبنده و بسیار مضر تبدیل می شوند که می توانند موجب انسداد شریان ها و بالا رفتن کلسترول بد (LDL) شوند.
دی اکسید تیتانیوم (Titanium Dioxide): بر اساس تحقیقات اخیر این مادۀ معدنی که در محصولاتی چون رنگ، جوهر، کاغذ، لوازم آرایش و برخی از خمیر دندان ها استفاده می شود، ممکن است سرطان زا باشد. البته قبلاً این ماده را بی خطر می‌دانستند اما نتایج آخرین پژوهش ها حاکی از آن است که دی اکسید تیتانیوم در آزمایش روی موش ها باعث سرطان ریه شده است.
پلی اتیلن گلیکول (Polyethylene Glycol): تحقیقات نشان می‌دهند این ماده که در برخی از داروهای مسهل استفاده می شود، موجب واکنش های آلرژیک، از کار افتادن کلیه‌ها و خونریزی داخلی شده است.
اکسید روی (Zinc Oxide): روی یا همان زینک به واسطۀ تأثیرش در تولید پروتئین و برخی از هورمون ها و آنزیم ها برای بدن انسان ضروری است و کمبود آن در بسیاری از افراد دیده می شود. در واقع داشتن پوست و موهایی سالم در گروی وجود این مادۀ معدنی به اندازۀ کافی در بدن است. به همین دلیل استفاده از مکمل های غذایی روی که نوع مرغوب آن‌ها سولفات روی، سیترات روی، گلوکونات روی و پیکولینات روی است بسیار چشمگیر به نظر می رسد.
این مکمل ها به راحتی در بدن جذب می‌شوند و به سلامت پوست و مو کمک شایانی می کنند. از طرفی باید به این نکته توجه داشت که فرم سمی این ماده یعنی فرم اکسید روی که در برخی از مکمل ها مثل قرص‌های سنتروم و کرم های ضد آفتاب استفاده می شود، برای بدن قابل استفاده نیست. در واقع اکسید روی برخلاف خود روی در طبیعت وجود ندارد و از حرارت دادن روی و ترکیب آن با مولکول های اکسیژن به دست می آید.
به همین دلیل در برخی از کشورها تولیدکنندگان مکمل ها و حتی لوازم آرایشی حق ندارند از این فرم در محصولات خود استفاده کنند. به منظور جلوگیری از آسیب های احتمالی توصیه می‌شود که پیش از خرید و استفاده از محصولات، ترکیبات اصلی و سایر ترکیبات (روی قوطی یا داخل بروشور) مطالعه شود چرا که این ترکیبات سمی در بسیاری از مکمل های غذایی دیگر به جز سنتروم نیز وجود دارد.
ترکیبات مضری که در برخی از مکمل ها وجود دارند
اکسید آهن (Iron Oxide): اکسید آهن نیز مانند اکسید روی است؛ بسیار خطرناک و مضر برای سلامتی بدن. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که اکسید سایر مواد معدنی مثل منیزیم و منگنز نیز چنین است.
جیوه و سرب (Lead, Mercury): این دو فلز بسیار سمی و خطرناک هستند و متأسفانه در بسیار از مکمل های روغن ماهی یا همان امگا 3 وجود دارند. البته با مطالعۀ ترکیبات آن ها متوجه وجود این دو ماده نمی شوید چون نامی از آن ها نمی برند. در واقع این مواد به صورت ناخواسته و از طریق آلودگی آب دریا و ماهی هایی که از آن ها روغن امگا 3 تولید می‌شود وارد محصول می شوند.
به منظور جلوگیری از آسیب های ناشی از مصرف این مواد بهتر است از خرید مکمل با برندهایی که نمی شناسید یا بسیار ارزان هستند خودداری کنید یا این که محصولاتی را خریداری کنید که روی آن ها این عبارت نوشته شده باشد: Molecularly Distilled
این عبارت به معنای حذف فلزات سمی و مواد شیمیایی از محصول نهایی است.
رنگ های مصنوعی (Artificial Colors): این رنگ ها برای جلوه دادن به محصولات مربوط به کودکان استفاده می شود تا بدون دردسر آن ها را مصرف کنند، در صورتی که این رنگ ها برای سلامتی کودکان بسیار مضر است. تولیدکنندگان معتبر از رنگ های طبیعی در محصولات خود استفاده می کنند.